Grzyby, a preferencje glebowe

Grzyb, a zależność lub preferencja glebowa na ponad 100 gatunkach jadalnych. Na specjalną prośbę, pewnej Pani. Mam nadzieję, że choć trochę zbliżyłem się do oczekiwań. 

Nie będzie to typowy podział zgodny, w każdym aspekcie z geologicznym podziałem. Nie jest też w najmniejszym stopniu zbliżony do klasyfikacji gleb leśnych (gdzie wyróżnia się około 25 typów gleby, które posiadają jeszcze swoje podtypy...). I to z jednej prostej przyczyny, żeby to zrobić trzeba by posiadać informację jakie grzyby, z jakimi typami gleby są zależne. Mikolodzy chyba, aż tak nie dociekają więc wszystkie informacje zebrane odnosiły się jakby do ziemi ogrodowej (uprawnej) . Stąd podział na piaszczystą, gliniastą, iłową, żyzną, bogatą w azot, jak i na odczyn pH. Takie fakty dało się ustalić, czyli na jakich glebach dane gatunki czują się najlepiej. Na temat wielu grzybów nie udało mi się ustalić informacji, dlatego nie ma kilku popularnych. Domniemam, że nie są tak zależne od rodzaju gleby lub porostu nie były przeprowadzane dla nich takie analizy. Od razu też wspomnę, że gołabki celowo zostały wykluczone z opracowania. 

Sam fakt zaistnienia odpowiednich warunków glebowych nie musi świadczyć o tym, że znajdziemy tam wymienione grzyby. Często potrzebują dodatkowych czynników takich jak konkretny gatunek drzewa do mikoryzy, wilgotności, terenu czy nasłonecznienia. 

Jednak wydaje mi się, że jako dodatkowa inspiracja do poszukiwań, spełnia swoją rolę. 

W dalszej kolejności pojawią się kolejna zależności występowania grzybów wielkoowocnikowych, jadalnych. 

Charakterystyka:

Gleba gliniasta - ciężka i nieprzepuszczalna, wilgotna jest lepka i pozwala się formować, zasobna w składniki pokarmowe

Gleba ilasta - żyzna, dobrze utrzymuje wodę, łatwo się zbryla, w dotyku przypomina mydło

Gleba torfowa -  zasobna w materię organiczną, dobrze utrzymuje wodę, często bywa kwaśna

Gleba wapienna - ma barwę jasną, jest płytka, kamienista, dobrze przepuszczalna i umiarkowanie żyzna

Gleba piaszczysta - w palcach jest ziarnista, jej cząstki się nie zlepiają i nie brudzi rąk, jest sucha, lekka, przepuszczalna, mało żyzna

Więc jak określić rodzaj gleby?

Metodą na palce. 

Mało dokładna bo daje nam trzy warianty odpowiedzi. 

Odrobinę ziemi rozcieramy w palcach i otrzymujemy:

Glebę ciężką (gliniastą) jeśli silnie brudzi ręce, wilgotna jest lepka, można ją formować w dowolny kształt. 

Glebę średnią (piaszczysto-gliniastą), lekko brudzi palce, w dotyku ziarnista, daje się formować w większe fragmenty, malo trwałe. 

Glebę lekką (piaszczystą) nie lepka, nie brudzi palców, rozsypuje się przy próbie formowania

W podobny sposób przeprowadzone badanie można porównać z  ustaleniem Schlichtinga i Blume‚a

Silnie piaszczysta (z gleby nie można uformować wałka grubości 0,5 ołówka) 

Piaszczysta (z gleby nie można uformować wałka grubości ołówka) 

Gliniasta (z gleby można uformować wałek średniej grubości i skrzypi między palcami) 

Ilasta (z gleby można uformować wałek, a po przełamaniu wałka gleba ma lśniącą powierzchnię) 

Silnie ilasta (gleba jest miękka jak masło) 

Pomocna bywa również natura. Możemy wstępnie założyć po roślinności, czy występowaniu poszczególnych gatunków grzybów. 

"Gleba kwaśna: fiołek ptasi, koniczyna polna, przetacznik leśny, szczaw.

Gleba alkaliczna: cykoria podróżnik, dzwonek jednostronny, wilczomlecz.

Gleba uboga w azot: banka średnia, komonica zwyczajna.

Gleba bogata w azot: pokrzywa, tobołki polne.

Gleba sucha: macierzanka, jaskier bulwiasty, posłanek pospolity, wilczomlecz, krwawnik.

Gleba wilgotna: firletka poszarpana, gwiazdnica, mięta, stokrotka, trzęślica, wiązówka błotna.

Gleba podmokła: czyściec błotny, krwiściąg lekarski, podbiał, skrzyp polny, rdest wężownik.

Gleba ciężka: babka zwyczajna, mietlica biaława, pięciornik gęsi, tasznik pospolity."(1)

Materiał był zbierany, ewentualnie potwierdzany w kilku miejscach, stąd nie dam rady wymienić wszystkich źródeł. Proces wyglądał następująco. Grzyby jadalne zostały wyprane na podstawie aplikacji nagrzyby.pl. Stąd też uwaga, że czasami różne źródła podawały inne zastosowanie niż jadalny. Sporadycznie zdarzały się uwagi, że nie jadalny. Dlatego w przypadku chęci zbierania nieznanego gatunku warto poszukać dodatkowych informacji. Często zdarzają się takie rozbieżności, które wynikają z nieaktualizowania materiału przez autorów. Po za tym niejadalny, nie koniecznie musi oznaczać, że szkodliwy. Do tej kategorii należą też grzyby ze względu na smak, twardość owocników czy zapach, który może być nieznośny. Jednak po odpowiedniej obróbce nadają się do spożycia według niektórych grzybiarzy. Kolejny etap polegał na zbieraniu interesujących mnie informacji. W wyszukiwarkę wpisywałem nazwę i przeglądałem pierwsze 10/20 wyników, do wyczerpania. W przypadku braku skuteczności, wpisywałem nazwę naukową i przeglądałem 5/10 stron obcojęzycznych. Później sobie już darowałem jeśli to nie było owocne.

Wykorzystane zdjęcia z wikiCommon jeśli nie zaznaczono inaczej na licencji CC

Aksamitowka złota (GgXTcp4RE8U1wqmo), Borowik ceglastopory (George Chernilevsky), Borowik górski (Gerhard Koller (Gerhard), Borowik klinowotrzonowy (Grzegorz "Spike" Rendchen), Borowik królewski (Shane (Mushane), Borowik ponury (George Chernilevsky), Borowik sosnowy (Aorg1961), Borowik szlachetny (Dezidor), Borowik usiatkowany (adrian.benko), Borowik żółtobrązowy (Holger Krisp), Bruzdniczek największy (Dan Molter), Ciemnobiałka płowa (Andreas Kunze), Czarka szkarłatna (Epegeiro), Czasznica olbrzymia (Jerzy Opioła), Czernidłak kołpakowaty (Jerzy Opioła), Czubajka kania (Chrumps), Czubajka sutkowata (Holger Krisp), Dwupierścieniak cesarski (Sava Krstic (sava), Dzieżka pomarańczowa (Jerzy Opioła), Gąska liściowata (Jymm), Gąska niekształtna (Jerzy Opioła), Gąska zielonka (Jymm), Gąska ziemistoblaszkowa (Jerzy Opioła), Gęśnica wiosenna (User:Strobilomyces), Goździeńczyk pomarszczony (Jerzy Opioła), Klejek czerwonawy (Holger Krisp), Klejówka różowa (Jerzy Opioła), Klejówka świerkowa (Jerzy Opioła), Kolczak obłączasty (Alan Rockefeller (Alan Rockefeller), Kolczak rudawy (Jerzy Opioła), Koźlarz pomarańczowożółty (cheloVechek), Koźlarz różnobarwny (Jerzy Opioła), Koźlarz topolowy (Jerzy Opioła), Kruchaweczka wąskoblaszkowa (Jerzy Opioła), Kruchaweczka zaroślowa (Jerzy Opioła), Kurzawka drobniutka (iNaturalist - lemurtaquin), Kurzawka ołowiana (Jerzy Opioła), Lakówka ametystowa (Jerzy Opioła), Lakówka okazała (zaca), Lejkowiec dęty (Jerzy Opioła), Lejkowniczek pełnotrzonowy (Jerzy Opioła), Lejkówka okazała (Charles Sommer), Lejkówka żółtobrązowa (Jerzy Opioła), Pierścieniak białoniebieski (Łysiczka niebieskawa) (Jerzy Opioła), Łysostopek pospolity (User:Strobilomyces), Maślaczek pieprzowy (Holger Krisp), Maślak pstry (Ak ccm), Maślak sitarz (Björn S...), Maślak trydencki (Marco Plassio), Maślak ziarnisty (Holger Krisp), Maślak zwyczajny (Jerzy Opioła), Smardz półwolny (Mitrówka półwolna) ( Dan Molier ), Mleczaj jodłowy (Ak ccm), Mleczaj olszowy (Irene Andersson (irenea), Mleczaj rydz (Ak ccm) Mleczaj smaczny (Jerzy Opioła), Mleczaj świerkowy (Holger Krisp), Monetnica maślana (Jerzy Opioła), Muchomor rdzawobrązowy (Jerzy Opioła), Muchomor szyszkowaty (J.F. Gaffard), Muchomor twardawy (Luridiformis), Muchomor żółtawy (Grzegorz "Spike" Rendchen), Muchomornica płacząca (Tobias Schönberg), Naparstniczka czeska (Tomasz Bienias), Naziemek białawy (Jerzy Opioła), Opieńka ciemna (Grzegorz "Spike" Rendchen), Opieńka żółtawa (Amanita77), Patyczka lepka (Jerzy Opioła), Piaskowiec kasztanowaty (Björn S...), Piaskowiec modrzak (Aorg1961), Pieczarka biaława (walt sturgeon (Mycowalt), Pieczarka bulwiasta / zaroślowa (Jerzy Opioła), Pieczareczka różowoblaszkowa (Jerzy Opioła), Pieczarka kępkowa (Eva Skific (Evica), Pieczarka krwawiąca (Irene Andersson (irenea), Pieczarka leśna (Holger Krisp), Pieczarka łąkowa (Byrain), Pieczarka miejska (Игорь Лебединский), Pieczarka okazała (George Chernilevsky), Pieczarka winnoczerwona (Jerzy Opioła), Pieprznik jadalny (Heisenberg-pl), Pieprznik pomarańczowy (Vavrin), Pieprznik szary (Dave W (Dave W), Pieprznik trąbkowy (Jerzy Opioła), Pieprznik żyłkowany (Jerzy Opioła), Pierścieniak uprawny (Ann B. (Ann F. Berger), Piestrak jadalny (Deutsche Gesellschaft für Mykologie), Piestrzyca kędzierzawa (Jerzy Opioła), Piestrzyca zwyczajna (Gerhard Koller (Gerhard), Płachetka zwyczajna (Jerzy Opioła), Pochwiak okazały (Jacob Kalichman (Pulk), Pochwiak wielkopochwowy (www.gbif.com, Irma Zettur), Podgrzybek czerwonawy (Lebrac), Podgrzybek zajączek (Björn S...), Podgrzybek żeberkowany (Ron Pastorino (Ronpast), Polówka wczesna (Strobilomyces), Purchawka brunatna (Holger Krisp), Purchawka jeżowata ( Holger Krisp), Rumieniak gromadny (Strobilomyces), Sarniak dachówkowaty (Jerzy Opioła), Smardz jadalny (Jerzy Opioła), Smardz stożkowaty (www.gbif.com, Külli Kalamees), Trufla letnia (Rippitippi), Twardówka anyżkowa (Gerhard Koller (Gerhard), Wilgotnica (kopułek) śnieżna (User:Strobilomyces), Wodnicha biała (Ron Pastorino), Wodnicha gajowa (Jerzy Opioła), Wodnicha oliwkowobiała (Andreas Kunze), Wodnicha późna (Gerhard Koller (Gerhard), Zasłonak kleisty (Nathan Wilson (nathan), Zasłonak łuseczkowaty (Jerzy Opioła), Zasłonak osłonięty (Jerzy Opioła), Zasłonak pospolity (zaca), Zasłonak śluzowaty (Jerzy Opioła), Złotak złotopory (Xth-Floor) 

(1) https://www.target.com.pl/porady-i-inspiracje/poradniki/rodzaje-gleby-a-wymagania-roslin/